Bạn là 1 kỹ sư làm việc trong ngành tự động hóa đã lâu, nhưng mà chưa biết trình mình tới đâu?
Bạn là 1 chuyên gia lâu năm, nhưng mà không có ai chứng nhận bạn là chuyên gia cho lĩnh vực động hóa với các chứng nhận quốc tế được công nhận?
Bạn là kỹ sư mới ra trường, và không biết mình cần phải học thêm gì để lên trình độ?
Nếu bạn đọc và thấy mình đang nằm ở 1 trong các nhóm trên, mình khuyên các bạn nên tham gia vào việc tìm hiểu về chứng nhận của ISA - International Society of Automation. Nghe đến ISA, chắc các bạn trong nghề cũng đã nghe và biết rất nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật trong ngành tự động hóa, phổ biến như ISA88, ISA95, ANSI/ISA-61511, vv..
Trong ngành tự động hóa thì có 2 tiêu chuẩn chứng nhận năng lực cho kỹ sư lớn nhất gồm:
2 chứng nhận tiêu chuẩn này đều rất danh giá, và sẽ đưa sự nghiệp của bạn lên 1 tầm cao mới. Do PE thường được chấp nhận ở Mỹ / Canada là chính, nên mình sẽ đào sâu về các kỹ năng yêu cầu của CAP. Ở Việt Nam, theo mình biết thì có 2 người có CAP (1 anh kỹ sư đầu ngành ở PVGas, 1 anh làm vị trí Corporate Automation của Nestle trước mình - không phải mình).
Để đạt được chứng chỉ ISA CAP, bạn cần qua yêu cầu tối thiểu gồm:
Về yêu cầu kiến thức, ISA hệ thống hóa yêu cầu kiến thức thành 7 domain chính:
Tham khảo bản phân tách các kỹ năng yêu cầu của từng domain tại : https://www.isa.org/getmedia/adfb1f01-d6a8-4f4d-92f5-22a9d23e127c/CAPClassificationSystemWEB.pdf
Cá nhân mình thấy, yêu cầu của CAP là đủ từ tư vấn, thiết kế, lắp đặt, phát triển, vận hành, bảo trì. Yêu cầu này rất rộng, vì mỗi công việc của 1 kỹ sư với khoảng 5-10 năm kinh nghiệm thường chỉ tập trung vào 1-3 mảng/ 7 mảng này. Tuy nhiên, khi nếu nắm đủ cả 7 mảng thì làm gì cũng dễ dàng và chính xác.
Về đề thi, CAP yêu cầu làm 175 câu trắc nghiệm, trải đủ cả 7 domain:
Bạn là 1 chuyên gia lâu năm, nhưng mà không có ai chứng nhận bạn là chuyên gia cho lĩnh vực động hóa với các chứng nhận quốc tế được công nhận?
Bạn là kỹ sư mới ra trường, và không biết mình cần phải học thêm gì để lên trình độ?
Nếu bạn đọc và thấy mình đang nằm ở 1 trong các nhóm trên, mình khuyên các bạn nên tham gia vào việc tìm hiểu về chứng nhận của ISA - International Society of Automation. Nghe đến ISA, chắc các bạn trong nghề cũng đã nghe và biết rất nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật trong ngành tự động hóa, phổ biến như ISA88, ISA95, ANSI/ISA-61511, vv..
Trong ngành tự động hóa thì có 2 tiêu chuẩn chứng nhận năng lực cho kỹ sư lớn nhất gồm:
- Professional Engineer ( Control system engineering) do tổ chức National Council of Examiners for Engineers and Surveyors (NCEES) - Mỹ cấp. Chứng nhận PE cho phép bạn hành nghề kỹ sư chuyên nghiệp ở Mỹ, và được ký xác nhận các giấy tờ thiết kế kỹ thuật.
- CAP - Certified Automation Professional của ISA. Dùng như một giấy chứng nhận độc lập về năng lực tự động hóa.
2 chứng nhận tiêu chuẩn này đều rất danh giá, và sẽ đưa sự nghiệp của bạn lên 1 tầm cao mới. Do PE thường được chấp nhận ở Mỹ / Canada là chính, nên mình sẽ đào sâu về các kỹ năng yêu cầu của CAP. Ở Việt Nam, theo mình biết thì có 2 người có CAP (1 anh kỹ sư đầu ngành ở PVGas, 1 anh làm vị trí Corporate Automation của Nestle trước mình - không phải mình).
Để đạt được chứng chỉ ISA CAP, bạn cần qua yêu cầu tối thiểu gồm:
- Yêu cầu về đạo đức nghề nghiệp (ISA Code of Conduct: https://www.isa.org/about-isa/governing-documents/member-and-leader-code-of-conduct )
- Yêu cầu về kinh nghiệm:
- Với bằng đại học kỹ thuật 4 năm: 5 năm kinh nghiệm trong ngành tự động hóa ( tối thiểu 1500h/năm)
- Với bằng cao đẳng 2 năm hoặc không có bằng: 10 năm kinh nghiệm (tối thiểu 1500h/năm). Bằng cao đẳng kỹ thuật được trừ 2 năm. Ngoài ra, phải có ít nhất 2 chứng nhận từ người sử dụng lao động về việc có ít nhất 2 năm tự thực hiện các công việc đưa ra quyết định, chịu trách nhiệm về các thiết kế tự động hóa.
Về yêu cầu kiến thức, ISA hệ thống hóa yêu cầu kiến thức thành 7 domain chính:
- Nghiên cứu khả thi: Xác định, lập phạm vi dự án và chứng minh dự án tự động hóa (Feasibility Study: Identify, scope and justify the automation project)
- Xác định: xác định yêu cầu của khách hàng và lập phân tích cao cấp về phương án tối ưu để thỏa mãn yêu cầu (Definition: identify customer requirements and do high level analysis of the best way to meet those requirements)
- Thiết kế hệ thống: Lập ý tưởng tổng thể về thiết kế của hệ thống điều khiển và hệ thống thông tin, bao gồm yêu cầu kỹ thuật của cả phần cứng lẫn phần mềm sẽ được dùng trong hệ thống (thường gọi là ‘thiết kế ban đầu' hoặc ‘thiết kế cơ bản'); thiết kế chi tiết và mua sắm các thiết bị phần cứng, chuẩn bị cho các gói thi công. ( System Design: Do the complete conceptual design of the control and information systems including specifications of the hardware and software to be used in the system (sometimes called “front end engineering” or “basic engineering”); and also do the “detail design” and procurement of the hardware systems including preparation of construction work packages.)
- Phát triển: Phát triển phần mềm và lập trình (Development: Software development and coding)
- Triển khai: lắp đạt tại hiện trường, kiểm tra và khởi động hệ thống (Deployment: Field installation, checkout and startup of the systems)
- Vận hành và bảo trình: hỗ trợ hệ thống lâu dài (Operation and Maintenance: Long term support of the system).
Tham khảo bản phân tách các kỹ năng yêu cầu của từng domain tại : https://www.isa.org/getmedia/adfb1f01-d6a8-4f4d-92f5-22a9d23e127c/CAPClassificationSystemWEB.pdf
Cá nhân mình thấy, yêu cầu của CAP là đủ từ tư vấn, thiết kế, lắp đặt, phát triển, vận hành, bảo trì. Yêu cầu này rất rộng, vì mỗi công việc của 1 kỹ sư với khoảng 5-10 năm kinh nghiệm thường chỉ tập trung vào 1-3 mảng/ 7 mảng này. Tuy nhiên, khi nếu nắm đủ cả 7 mảng thì làm gì cũng dễ dàng và chính xác.
Về đề thi, CAP yêu cầu làm 175 câu trắc nghiệm, trải đủ cả 7 domain:
Về các kiến thức kỹ thuật yêu cầu, ứng viên cần nắm về:
Chi tiết của các hạng mục kiến thức thì gồm:
Để thử nghiệm độ khó của đề thi CAP, ISA có làm trước 6 câu hỏi mẫu:
(Đáp án sẽ được công bố sau 1 tuần từ ngày post bài này).
- Điều khiển liên tục cơ bản: Thiết bị đo lường quy trình, thiết bị đo lường phân tích, điều khiển liên tục, van điều khiển, kết nối tín hiệu tương tự, tài liệu hóa hệ thống điều khiển, thiết bị điều khiển. (Basic Continuous Control: Process Instrumentation, Analytical Instrumentation, Continuous Control, Control Valves, Analog Communications, Control System Documentation, Control Equipment)
- Điều khiển rời rạc, chu trình và sản xuất cơ bản: thiết bị nhận/ xuất và đo lường trong sản xuất cơ bản, điều khiển rời rạc và điều khiển tuần tự, điều khiển motor và biến tần, điều khiển chuyển động (Basic Discrete, Sequencing, and Manufacturing Control: Discrete Input & Output Devices and General Manufacturing Measurements, Discrete and Sequencing Control, Motor and Drive Control, Motion Control)
- Điều khiển nâng cao: mô phỏng quy trình, điều khiển quy trình cao cấp, điều khiển quy trình mẻ, môi trường, kiểm soát môi trường, tự động hóa tòa nhà (Advanced Control Topics: Process Modeling, Advanced Process Control, Control of Batch Processes, Environmental, Environmental Monitoring, Building Automation)
- Độ tin cậy an toàn và điện động lực: quản lý cảnh báo, quản lý độ tin cậy, an toàn quy trình và hệ thống an toàn quy trình tự động, lắp đặt điện, an toàn vận hành và lắp đặt các thiết bị điện ( Reliability, Safety, and Electrical: Alarm Management, Reliability, Process Safety and Safety Instrumented Systems, Electrical Installations, Safe Use and Application of Electrical Apparatus)
- Tích hợp và phần mềm: kết nối số, mạng công nghiệp, hệ thống MES và kết nối phần mềm doanh nghiệp, an ninh hệ thống và an ninh mạng, giao diện người vận hành, quản lý dữ liệu, phần mềm, phần mềm thiết kế riêng (Integration and Software: Digital Communications, Industrial Networks, Manufacturing Execution Systems and Business Integration, System and Network Security, Operator Interface, Data Management, Software, Custom Software)
- Triển khai và bảo trì: Hướng dẫn vận hành, kiểm tra, thử nghiệm và khởi động hệ thống, xử lý lỗi, bảo trì, duy trì và quản lý hệ thống lâu dài. (Deployment and Maintenance: Operator Training, Checkout, System Testing, and Startup, Troubleshooting, Maintenance, Long-Term Support and System Management)
- Cấu trúc công việc: lợi ích của tự động hóa, Chứng minh hiệu quả dự án, quản và thực thi dự án, kỹ năng giao tiếp. (Work Structure: Automation Benefits and Project Justifications, Project Management and Execution, Interpersonal Skills)
Để thử nghiệm độ khó của đề thi CAP, ISA có làm trước 6 câu hỏi mẫu:
- The method by which the tasks and hazards associated with a machine or process are analyzed is known as:
- A. Risk assessment.
- B. Machine assessment.
- C. Risk reduction.
- D. Risk abatement.
- A. Risk assessment.
- To test controller tuning or prototype new control strategies offline, the model should be a(an):
- A. Tie-back (loopback) simulation.
- B. Artificial neural network.
- C. Dynamic process simulation.
- D. Steady state process simulation.
- A. Tie-back (loopback) simulation.
- The temperature measurement with the BEST repeatability and resolution is the:
- A. Thermocouple.
- B. Resistance temperature detector (RTD).
- C. Dial thermometer.
- D. Capillary system.
- A. Thermocouple.
- Which of the following is NOT a variable speed drive setup parameter?
- A. Acceleration rate.
- B. Motor winding type.
- C. Output frequency.
- D. Maximum speed.
- A. Acceleration rate.
- A complete test plan for system integration testing MUST include:
- A. Comments for the application programmer.
- B. Multiple test cases for each mode of operation.
- C. At least five test cases for each test.
- D. Expected results for each test case.
- A. Comments for the application programmer.
- Frequency of maintenance should be determined by:
- A. Failure rates of components.
- B. Availability of personnel and parts.
- C. Management targets for efficiency and productivity.
- D. Effectiveness of maintenance personnel.
- A. Failure rates of components.
(Đáp án sẽ được công bố sau 1 tuần từ ngày post bài này).